Φυσική Α΄ Λυκείου

 

1. Θεμελιώδη μεγέθη και μονάδες  στο Διεθνές Σύστημα     (S.I.)

Μέγεθος

Μονάδες στο S.I.

'Ονομα

Σύμβολο

'Ονομα

Σύμβολο

Μήκος

ℓ, s, d

μέτρο

m

Μάζα

m

χιλιόγραμμο

kg

Χρόνος

t

δευτερόλεπτο

s

Ένταση ηλεκτρικού ρεύματος

I

αμπέρ

A

Θερμοκρασία

T

κέλβιν

K

Ποσότητα ύλης

n

μολ

mol

Φωτεινή ένταση

I

καντέλα

cd

2. Συμπληρωματικά μεγέθη και μονάδες

επίπεδη γωνία

φ

ακτίνιο

rad

3. Πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια μονάδων  (προθέματα μονάδων)

Συντελεστής

ΠΡΟΘΕΜΑ

'Ονομα

Σύμβολο

Πολλαπλάσια

1012

tera

τέρα

T

109

giga

γίγα

G

106

mega

μέγα

M

103

kilo

χίλιο

k

Υποπολλαπλάσια

10-1

deci

δέκατο

d

10-2

centi

εκατοστό

c

10-3

milli

χιλιοστό

m

10-6

mikro

μικρό

μ

10-9

nano

νάνο

n

10-12

pico

πίκο

p

 

 

 

 

Τιμές Βασικών Γωνιών

Γωνία φ ακτίνια

Γωνία φ μοίρες

ημφ

συνφ

Οι τριγωνομετρικοί αριθμοί
οξείας γωνίας στο ορθογώνιο
τρίγωνο

ημΓ =

συνΓ =

εφΓ =

σφΓ =

 

 

 

 

ημ(π-φ) = ημφ

συν(π-φ) = -συνφ

 

 

 

 

 

 

Μελέτη κίνησης των σωμάτων (υλικών σημείων)

 

ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ

 

Θέση :

x1, x2, x3, x4 …
(σε ευθεία γραμμή δηλαδή σε μια διάσταση)

Χρονική στιγμή :

t1, t2, t3, t4 …

Θέση στο επίπεδο δηλ σε δυο διαστάσεις (x1,y1)  ,  (x2,y2)   κλπ δηλ. καρτεσιανές συντεταγμένες

Μετατόπιση :

            ή          

Χρονική διάρκεια :

Δt = t2  - t1,          (χρόνος)         ή       Δt = tτελ  - tαρχ

Ταχύτητα

Μέση ταχύτητα
(μονόμετρο μέγεθος)

Επιτάχυνση

1 Ευθύγραμμη Ομαλή κίνηση

                                                   = σταθερό

εξίσωση θέσης :   Δx = υ Δt      ή                                   x = υ t

 

εξίσωση ταχύτητας     ή    ή

εφφ =

Όταν ΅ας δίνεται διάγρα΅΅α ταχύτητας – χρόνου, τότε υπολογίζου΅ε την ΅ετατόπιση κάνοντας ε΅βαδο΅έτρηση στο διάγρα΅΅α.

2. Ευθύγραμμη   ομαλά μεταβαλλόμενη
i)  υo = 0   
(χωρίς αρχική ταχύτητα)

 = σταθερό
υ = α
t                            

 

εφφ =

 

ii)  υ0  ≠ 0

το (+) αντιστοιχεί στην επιταχυνό΅ενη κίνηση ενώ

            

το (–) στην επιβραδυνό΅ενη

α > 0

εφφ = α

 

α < 0

Ευθύγραμμη ομαλά επιβραδυνόμενη και σταματά

Όταν υ = 0 τότε   

και

Ε΅βαδό τριγώνου:

Ε΅βαδό τραπεζίου:
Βάσεις στο τραπέζιο είναι πάντα οι δύο παράλληλες πλευρές του.

 

 

 

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

 

Σύνθεση δύο συγγραμμικών δυνάμεων

ομόρροπες : (με ίδια κατεύθυνση)

Fολ= F1 + F2

Αντίρροπες (με αντίθετη κατεύθυνση)

Fολ= |F2 – F1|

Νόμοι Newton

 

1 . Αν  ή  υ= 0.
                       
δηλ. ακινησία - ηρεμία

ή = σταθερή      άρα :         ή     x = υ t

2.     ή    

(Θε΅ελιώδης νό΅ος Μηχανικής)

Αν
    

 

  Αν      

3. Αξίωμα δράσης αντίδρασης
       

Η συνιστα΅ένη των δυνά΅εων δράσης – αντίδρασης ∆ΕΝ έχει νόη΅α, διότι ενεργούν σε διαφορετικά σώ΅ατα.

Βάρος  

Αδρανειακή μάζα:     

Βαρυτική μάζα:          

Ελεύθερη πτώση

                    υ=gt

 

 

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

 

Ανάλυση της  σε δύο κάθετες συνιστώσες  και

Fx= F συνφ

Fy= F ημφ

Σύνθεση δυνάμεων  και που σχηματίζουν γωνία 90ο (Κάθετες)

μέτρο   

διεύθυνση (και κατεύθυνση) 

Ισορροπία σώματος

Πρέπει και αρκεί:  ,
                               

 

(Συνθήκη ισορροπίας ομοεπιπέδων δυνάμεων)

Τριβή ολίσθησης Τ=μΝ

Η στατική τριβή είναι ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ σε ΅έτρο δύνα΅η, ενώ η τριβή ολίσθησης έχει ΣΤΑΘΕΡΟ ΅έτρο.

 

 

Οριζόντια βολή

άξονας x:  ΣFx = 0,      αx =0

                    υx = υο ,

                    x = υο t

 

άξονας y: ΣFy = mg      αy =g

                   υy = g t,

                 

Μέτρο:  

 

Κατεύθυνσης: 

2ος  Νόμος Newton σε διανυσματική και αλγεβρική μορφή

 

 

 

Ομαλή κυκλική κίνηση:     σταθερή κατά μέτρο (όχι στην κατεύθυνση)

 

s = υ t   ή  φ = ω t

υ = ω R

ω = 2 π f = 2π / Τ

ακ = υ2 / R = ω2 R

στην κυκλική ομαλή κίνηση s το τόξο (διάστημα) και φ η γωνία που διήνυσε το κινητό σε χρόνο t, με γραμμική ταχύτητα υ και ω η γωνιακή ταχύτητα. R η ακτίνα περιστροφής, f η συχνότητα και Τ η περίοδος και ακ η κεντρομόλος   επιτάχυνση του κινητού.

Η κεντρο΅όλος δύνα΅η δεν είναι ΅ια επιπλέον δύνα΅η, αλλά αποτελεί τη συνιστα΅ένη ΟΛΩΝ των ακτινικά ασκού΅ενων δυνά΅εων στο σώ΅α.

Συχνότητα
Περίοδος  Τ:

γωνιακή ταχύτητα :

γραμμική ταχύτητα :

κεντρομόλος επιτάχυνση : = ω2 R

                                            

κεντρομόλος δύναμη :  = m ω2 R 

 

Fk = m ακ = m υ2/R =

 στην κυκλική ομαλή κίνηση που εκτελεί σώμα μάζας m ασκείται η κεντρομόλος δύναμη    Fk
(απο το σώμα προς το κέντρο).

 

 

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ

Ορμή

Δύναμη και μεταβολή της ορμής (2ος νόμος Newton)

Αρχή διατήρησης ορμής :

Α.Δ.Ο:

Αν  τότε

Στις ασκήσεις κρούσεων

΅ην ξεχνάτε να ορίζετε θετική φορά στο σχή΅α.

Ένα σύστη΅α δυο ή περισσοτέρων σω΅άτων

ΜΠΟΡΕΙ να έχει συνολική ορ΅ή ΅ηδέν, ακό΅α και αν τα σώ΅ατα του συστή΅ατος κινούνται.

 

 

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

 

Έργο δύναμης WF =Fxσυνθ

 

( υπολογίζεται επίσης και από το εμβαδόν του διαγράμματος F-x )

Θ.Μ.Κ.Ε.

W1 + W2 +…= Κτελ – Καρχ  

ΣW = ΔΚ

Ενέργεια

Κινητική ενέργεια:  

 

Δυναμική βαρυτική ενέργεια : U= mgh

Η βαρυτική δυνα΅ική ενέργεια σώ΅ατος, ΅πορεί να πάρει και

 αρνητικές τι΅ές (όταν το σώ΅α βρίσκεται κάτω από το επίπεδο αναφοράς στο οποίο η βαρυτική δυνα΅ική ενέργεια είναι ΅ηδέν).

Έργο δύναμης αλληλεπιδράσεων:

WF(1→2)   = -ΔU       WF(1→2) = U1  - U2  

 

 

Μηχανική ενέργεια     Ε:

Ε = Κ+U = + mgh

ΔΚ + ΔU = 0

Ε μηχ Αρχ = Ε μηχ Τελ .= σταθ.
και για οποιαδήποτε θέση

Αρχή διατήρησης Μηχανικής ενέργειας (Α.Δ.Μ.Ε.)

Ισχύει μόνο για συντηρητικές ή διατηρητικές δυνάμεις

Όταν στο σώ΅α ασκείται και η δύνα΅η της τριβής ολίσθησης

τότε εφαρ΅όζου΅ε ΅όνο το Θ.Μ.Κ.Ε. (επειδή η τριβή είναι ΅η συντηρητική δύνα΅η)

Ισχύς  

Αν  = σταθ ,  = σταθ και ομόρροπα τότε:   P = Fυ